خطرناکترین پدیده این روزهای اقتصاد ایران / شری که دامن همه را میگیرد!
تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۲۳۵۰۹
فرارو- یک استاد اقتصاد گفت: «استقراض دولت از بانک مرکزی عملا یک روند و دومینویی ایجاد میکند که در هر مرحلهای جدا گانه تورم زا میشود. یعنی مشخصا یک مرحله زمانی است که استقراض میکند پایه پولی و نقدینگی افزایش پیدا میکند، دوم زمانی است که مردم به دلیل کاهش ارزش ریال به واسطه دلیل اول، به سراغ بازارهای موازی میروند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش فرارو؛ بنا بر گفته محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، قرار است یک نشست مشترک با وزیر اقتصاد، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه برگزار شود تا وضعیت بدهی دولت به بانک را مشخص شود. طبق برآورد کمیسیون اقتصادی مجلس، دولت بیش از ۵۷۰ هزار میلیارد تومان به نظام بانکی بدهی دارد که اگر این مبلغ با برنامهریزی در بودجههای سنواتی آینده و شیوههای دیگر تسویه نشود، به شدت ناترازی بانکی را افزایش داده و موجب بروز مشکلاتی در کشور میشود.
اما نکته مهمتر این است که چندین نگرانی در خصوص بدهی و استقراض دولت از بانک مرکزی وجود دارد. یکی از مهمترین اینها مسئله کسری بودجه است که بسیاری از اقتصاددانان بر این باورند که دولت مجدد به سراغ بانک مرکزی میرود تا دخل و خرج خود را تراز کند. اما همین اقدام دولت تبعاتی دارد که حتی در لایههای پایینتر یعنی در سفره و زندگی مردم هم قابل مشاهده است.
مهمترین بحران این روزهای اقتصاد ایراندر همین خصوص کامران ندری استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) در گفتگو با فرارو عنوان کرد: «یکی از دلایل افزایش پایه پولی همین بدهیهای دولت به بانک مرکزی است. وقتی این اتفاق رخ میدهد، پول پرقدرت یا پول پایه در اقتصاد افزایش پیدا میکند و به تبع آن میزان نقدینگی، سیر صعودی به خود میگیرد و در ادامه این روند شاهد افزایش تورم در کشور خواهیم بود؛ بنابراین اگر دولت برای تامین هزینههای خود سراغ منابع بانک مرکزی برود، تبعاتی دارد که مردم هم در لایههای مختلف آن را لمس خواهند کرد. مهمتر اینکه در وضعیت عادی هم تورم در کشور ما بالا است و یک چنین اقداماتی، تورمهای به مراتب بزرگتری به اقتصاد تحمیل میکند.»
وی ادامه داد: «باید در نظر داشت که وقتی یک تورم این چنینی در اقتصاد به وجود میآِید، زمینه ساز نگرانیهایی میان مردم از بابت ارزش پول ملی میشود. زیرا مردم نگران میشوند که اگر پساندازهای خود را به صورت ریالی نگه دارند، به دلیل تورم بالایی که در اقتصاد وجود دارد، به مرور زمان ارزش آن کاسته شود. به همین دلیل کمکم پس اندازهای ریالی تبدیل به پس اندازهای ارزی و سکه و طلا و... میشود. اما نکته مهمی که باید در نظر گرفت این است که همین اقدام مردم هم موجب افزایش تورم میشود.»
این اقتصاددان افزود: «وقتی مردم تصمیم میگیرند سرمایه خود را در بازارهای موازی هزینه کنند و به نوعی برای خرید ارز و سکه و طلا و... هجوم میبرند، باعث تورم ناشی از تقاضا میشویم. با توجه به اینکه این روند اقدامات مردم ادامه پیدا میکند، یک جو روانی ایجاد میشود، که تعداد سرمایه گذاران را نیز افزایش میدهد. یعنی منجر به این میشود که مردم بیشتری تمایل به حضور و سرمایه گذاری در بازارهای موازی پیدا کنند؛ بنابراین ما در چنین شرایطی شاهد افزایش تورم در بازارها و به طور کلی، کشور خواهیم بود.»
«ریال» از سکه افتاده است! / عرضه زیاد ریال و تقاضا کم برای ریالندری تصریح کرد: «بنابراین استقراض دولت از بانک مرکزی عملا یک روند و دومینویی ایجاد میکند که در هر مرحلهای جدا گانه تورم زا میشود. یعنی مشخصا یک مرحله زمانی است که استقراض میکند پایه پولی و نقدینگی افزایش پیدا میکند، دوم زمانی است که مردم به دلیل کاهش ارزش ریال به واسطه دلیل اول، به سراغ بازارهای موازی میروند. واقعیت این است که در حال حاضر دو اتفاق مشخص در اقتصاد رخ داده است. یکی عرضه بیش از حد ریال است که به دلیل تامین کسریهای دولت در حال انجام است و دیگری کاهش تقاضا برای ریال است. این همان اتفاقی است که برای هر کالایی ممکن است رخ دهد. یعنی زمانی که عرضه زیاد میشود، تقاضا کاهش پیدا میکند.»
او در ادامه افزود: «متاسفانه به دلیل اینکه هیچ وقت دولتها به ویژه دولت فعلی اطلاع رسانی دقیقی در باره میزان بدهی و حجم نقدینگی ارائه نمیدهند، واقعا الان نمیدانیم که وضعیت بدهیها و نقدینگی در کشور به صورت دقیق به چه شکل است. ولی به نظر من افزایشها اخیر در کشور صرفا به دلیل استقراض دولت از بانک مرکزی و کسری بودجه و کاهش ارزش پول ملی نیست. واقعیت این است که اقتصاد از عوامل دیگری مانند فضای سیاسی و شرایط اجتماعی متشنج هم تاثیر میگیرد. یعنی دقیقا مسائلی که ما طی چند وقت اخیر بسیار با آنها مواجه هستیم. زیرا به هرحال نگرانی از آینده روی اقتصاد تاثیر میگذارد. یعنی وقتی مشخص نیست دولت چه برنامهای دارد یا وضعیت مذاکرات معلوم نیست و... بنابراین مردم در یک نگرانی قرار میگیرند روی رویکردهایشان تاثیر میگذارد و بخشی از دلایل حضور در بازارهای موازی هم میتواند ناشی از همین ترس و نگرانی از آینده باشد.»
این استاد دانشگاه ادامه داد: «از سوی دیگر باید در نظر داشت که افزایش نقدینگی در کشور صرفا به دلیل استقراض دولت از بانک مرکزی نیست. زیرا همان مشکل عدم نقدینگی که دولت دچارش هست را بانکها نیز با آن مواجه هستند. زیرا همانطور که اشاره کردم، وقتی نگرانی از آینده اقتصادی در کشور وجود دارد، مردم هم تمایلی به نگه داشتن ریال ندارند و برای خروج سرمایههای خود از بانکها اقدام میکنند. اما بانکها برای اینکه بتوانند سرمایههای مردم را در اختیارشان قرار دهند، دچار کمبود نقدینگی میشوند و به همین دلیل هم به سراغ بانک مرکزی میروند؛ بنابراین بانک مرکزی مجبور میشود پایه پولی را افزایش دهد.»
مردم نگران هستند و چرا این نگرانی در اقتصاد مهم است؟وی تاکید کرد: «در مجموع نگرانیهای مردم هم تورم را تشدید میکند. حتی یک اصطلاحی در این باره وجود دارد که میگوید: «نگرانیها خود به خود تبدیل به واقعیت میشوند» یعنی همان «انتظارات خودکام بخش» یعنی آنچه که مردم نگرانش هستند، خود به خود محقق میشود؛ بنابراین مهمترین کاری که مجموع حاکمیت باید انجام دهد این است که نگرانیهای جامعه را کاهش دهد. اما متاسفانه تا امروز نه تنها در این راستا موفق نبود بلکه بر میزان نگرانیهای جامعه هم افزودهاند. به همین دلیل «انتظار تورمی» که در کشور وجود دارد روز به روز افزایش پیدا میکند و این بسیار نگران کننده است.»
ندری در پایان گفت: «باید حاکمیت متوجه باشد که این «انتظار تورمی» به مراتب از روند تورمی یا تورم موجود، خطرناکتر است. زیرا ممکن است دولت و مجلس اقداماتی (بر فرض درست و اصولی) در راستای کاهش تورم انجام دهند، اما اگر نتوانند «انتظار تورمی» را کنترل کنند، هیچکدام از برنامهها و اقداماتشان در مهار تورم، مفید و اثربخش نخواهد بود؛ لذا مجدد من تاکید میکنم که حاکمیت باید یک فکر اساسی در خصوص «انتظار تورمی» در کشور کند و بعد به سراغ مهار تورم برود.»
منبع: فرارو
کلیدواژه: استقراض دولت از بانک مرکزی افزایش پیدا بازار های موازی انتظار تورمی بازار ها نگرانی ها پایه پولی مردم هم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۲۳۵۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سیاست ارزی غلط بانک مرکزی باعث کم اثر شدن رشد اقتصادی/قیمت کالاهای اساسی با قیمت ارز آزاد مچ شده است
فرید ولدی کارشناس اقتصادی در رابطه با لزوم سیاست ارزی مناسب کشور در زمان تحریم به خبرنگار قدس گفت: در هر کشوری متناسب با ساختار اقتصادی آن کشور، سیاست ارزی و رژیم ارزی متفاوتی وجود دارد. بین سیاست های ارزی کشورهای مختلف تفاوت های زیادی وجود دارد. عوامل مختلفی بر طراحی سیاست های ارزی کشورها تاثیر می گذارد از جمله حجم و تنوع تجارت خارجی، عمق بازارهای مالی ثبات اقتصاد کلان و احتمال وقوع شوک های خارجی. اکثر اقتصادهای کوچک و بی ثبات به ویژه کشورهای دارای سابقه تورم های بالا، از یک لنگر اسمی ارز برای ثبات پولی و کنترل تورم استفاده می کنند و تابع رژیم های ارزی "میخکوب سخت" هستند یعنی پول ملی خود را به یک ارز خارجی مانند دلار یا به سبدی از ارزهای خارجی میخکوب می کنند. گروه دوم میخکوب متعارف هستند و گروه بعدی میانه، شناور شناور آزاد. رژیم ارزی در ایران با کمی اغماض می توان گفت یک رژیم میانه است.
وی ادامه داد: در یک اقتصاد تورمی مانند ایران، تثبیت نرخ ارز اسمی به مدت طولانی با سیاست تخصیص ارز چندنرخی در اقتصاد بدون توجه به قیمت بازار آزاد منجر به کاهش نرخ ارز حقیقی، کاهش ذخایر ارزی بانک مرکزی، کاهش صادرات، افزایش واردات، افزایش قاچاق و کاهش توان رقابت پذیری اقتصاد ملی و تضعیف رشد اقتصادی می شود. بیش از ۵۵ درصد درآمدهای دولت از محل صدور نفت تامین می شوند که با توجه به نرخ تسعیر ارز از دلار به ریال سیاست ارزی دولت نیز تعیین می شود. بنابراین سیاست های ارزی تاثیر غیر قابل انکاری بر بودجه دولت دارد پس نتیجه می گیریم سیاست های ارزی غلط می تواند تاثیر بر بودجه دولت و شرایط مالی و رفاهی مردم به طور مستقیم داشته باشد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به سیاست مخرب ارز چندنرخی در اقتصاد گفت: آنچه در حال حاضر شاهد آن هستیم تخصیص غلط ارزی بانک مرکزی به واردات کالاهای اساسی است که اول از همه موجب کاهش منابع ریالی بودجه و در نتیجه ناتراز شدن بودجه و کاهش توسعه کشور شده است؛ همچنین تخصیص ارز به واردات، رقیب بخش مولد اقتصاد کشور خواهد شد که با ارز بازار آزاد تولید دارد و در نتیجه تضعیف تولید داخلی را نیز به همراه خواهد داشت؛ ثالثا مسیر غلط حمایت ارزی به جای دخالت در قیمت بازار و در نتیجه محدودیت تجارت خارجی محصولات کشاورزی و افزایش قاچاق، باید بر اعطای کالابرگ در انتهای زنجیره همراه باشد.
وی گفت: متاسفانه سیاست ارزی دولت که به درستی ارز 4200 تومانی را حذف کرد ولی حالا خود درگیر ارز جدید چندنرخی در اقتصاد شده است که به واسطه آن ارز 28500 تومانی توسط بانک مرکزی به برخی عرضه میشود ولی قیمت کالاهای اساسی در بازار آزاد با قیمت ارز بازار آزاد خود را مچ کرده است و همچنین امضاهای طلایی نیز برای تخصیص این ارز رانتی به چه کسی و با چه هدف و وارداتی نیز دوباره مطرح میشود. در این میان رشد اقتصادی کشور حاصل از رکوردشکنی در فروش نفت و توسعه تجارت انرژی ایران به دلیل تخصیص کامل ارزهای نفتی به دلار 28500 تومانی به صورت کامل هیچ اثرگذاری در زندگی مردم ندارد و همین امر سبب شده است سیاست های ارزی غلط باعث کم اثر شدن رشد اقتصادی و رکوردشکنی در فروش نفت خام ایران در زندگی مردم شده است
زهرا طوسی